De veranderingen die de Vlaamse regering in zorg en welzijn aan het doorvoeren is, zullen ook in de gezinszorg effecten hebben. De Vlaamse regering wil dat in de toekomst onder andere personen met een beperking meer een beroep moeten kunnen doen op de diensten van de gezinszorg (huishouden, koken, mobiliteit, verzorging) en de aanvullende thuiszorg (poetsen, karweien).
Om daar op in te spelen willen de werkgevers werknemers in de gezinszorg flexibeler kunnen inzetten. Dat wil zeggen dat ze niet alleen de dienstverlening in de tijd willen uitbreiden maar de zorg ook méér op maat en op vraag van de gebruiker willen organiseren.
Visie werkgevers op flexibiliteit in gezinszorg
Voor de directe zorg kan die vraag naar meer ‘flexibiliteit’ voor de werkgevers onder andere het volgende inhouden:
- De uitbreiding van de werktijden vóór 8 uur ’s morgens en na 18 uur ’s avonds;
- Meer weekendwerk en nachtwerk;
- Mogelijkheid tot werken in onderbroken diensten;
- Variabele uurroosters;
- Werken in blokken van minder dan 3 uur.
Het werken 'op maat en op vraag' van de cliënt zal volgens de werkgevers inhouden dat er regelmatig van het voorziene uurrooster afgeweken kan worden. Daarvoor vragen de werkgevers:
- Een optrekking van de grens voor méérprestaties/bijkomende uren;
- Het respecteren van de gemiddelde arbeidsduur op jaarbasis i.p.v. per kwartaal;
- Dat het uurrooster tot 24 uur vooraf kan gewijzigd worden.
Tenslotte kunnen ook ‘roosterverstoringen’ (b.v. onverwachte ziekte van een collega) ervoor zorgen dat collega's méérprestaties moeten leveren.
Bespreking in paritair comité
Zowel de uitbreiding van de werktijden van het zorgpersoneel als de soepelheid waarmee de werkgevers aan de werknemers kunnen vragen om te komen werken, zullen de werkgeversorganisaties en de vakbonden in het paritair comité bespreken.
Bedoeling is dat eerst een consensus wordt bereikt over een nieuw kader voor de arbeidstijd van het basispersoneel. De collega’s van ACV Voeding en Diensten voeren die besprekingen. Uitgangspunt is dat flexibiliteit goed omkaderd moet zijn zodat de nadelen voor de werknemers maximaal beperkt worden.
Daarna zullen wij met de werkgeversorganisaties het kader voor de arbeidstijd van het omkaderingspersoneel (bedienden) bespreken.
Succesvolle enquête
Om die onderhandelingen voor te bereiden, hield de LBC-NVK in het najaar van 2014 een succesvolle bevraging bij de bedienden. De enquête is ondertussen verwerkt. Eind maart hebben de vakbondsmilitanten van de LBC-NVK in de gezinszorg op basis van de resultaten van de enquête de principes voor de onderhandelingen over een nieuw kader voor de arbeidstijd van het omkaderingspersoneel vastgelegd:
- Wordt er op andere momenten dan weekdagen gewerkt, dan moeten de 'toeslagen voor onregelmatige prestaties', zoals vastgelegd in een sectorale cao voor de verzorgenden, het referentiekader vormen. Het gaat momenteel over toeslagen voor werken op zaterdagen, zondagen, feestdagen, ’s avonds en ’s nachts;
- Om de bereikbaarheid voor de basismedewerkers te garanderen, is het omkaderingspersoneel bereid te onderhandelen over een sectoraal kader rond ‘wachtsystemen’. Daarbij gaat het over telefonische bereikbaarheid voor de basismedewerkers op afgesproken momenten buiten de werkuren van het omkaderingspersoneel. Die bereikbaarheid in de individuele vrije tijd moet gehonoreerd worden;
- Tenslotte moeten ook systemen van glijdende werktijden en telewerk/thuiswerk in de opmaak van een nieuw sectoraal arbeidstijdskader besproken kunnen worden.
De LBC-NVK zal de uitdagingen waarvoor de sector staat, positief mee ondersteunen. Vrijwaring en afbakening van het onderscheid tussen werktijd en privétijd zal een extra uitdaging zijn, net zoals het vinden van een goed evenwicht tussen een stevige sectorale sokkel rond flexibiliteit enerzijds en de mogelijkheid tot verdere afspraken op niveau van de individuele diensten gezinszorg anderzijds.
Onze uitgangspunt is dat méér flexibiliteit in de zorg hand in hand moet gaan met tevreden werknemers die billijk en rechtvaardig worden gewaardeerd.