Maar liefst 270 vakbondsmilitanten van de LBC-NVK uit zorg, welzijn en cultuur hebben op 22 en 23 oktober samen de aftrap gegeven voor de onderhandelingen over een nieuw sociaal akkoord voor alle werknemers uit de non-profit. Op de tweedaagse discussieerden ze levendig over de inhoud en de aanpak van de onderhandelingen, wisselden ze ervaringen uit en maakten ze plannen voor het nieuwe non-profitproject. Ons Recht praatte erover met Mark Selleslach, nationaal secretaris van de non-profit.
En Mark, komt er een sociaal akkoord voor de non-profit?
Mark Selleslach: “Natuurlijk moet er een sociaal akkoord komen. We verliezen geen tijd met ons af te vragen of dat al dan niet moet. Op ons spandoek staat: “wie neemt het op voor zorg, welzijn en cultuur?” Dat is de vraag die ertoe doet maar die is uiteraard niet aan onszelf gericht. Stel je voor hoe de sector er vandaag zou uitzien zonder de sociale akkoorden die de witte woede in het verleden kon afdwingen! Ook vandaag willen we vooruitgang boeken, en geen achteruitgang accepteren.”
“In de visie van onze non-profitbeweging zeggen we dat een degelijke zorg onlosmakelijk verbonden is met even degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden voor de werknemers die elke dag de zorg verstrekken. Het één kan niet zonder het ander. Een sociaal akkoord in de non-profit gaat dus tegelijkertijd over de lonen en arbeidsomstandigheden van de werknemers, bijkomende jobs en de uitbreiding van de sector om optimaal te kunnen inspelen op de groeiende zorgnoden.”
Hoe bereiden jullie eigenlijk de onderhandelingen over een akkoord voor?
Mark Selleslach: “In werkgroepen bespreken we hoe het er anno 2015 aan toegaat op de werkvloer in zorg, welzijn en cultuur. We praten over de knelpunten en bekommernissen. En over de vraag wat wij daaraan zullen doen. Alle deelsectoren van de non-profit worden hierbij betrokken. Kenmerkend voor onze aanpak is dat de non-profit als één solidair geheel optreedt, het project is van ons allemaal.”
“Voor dit hele proces kunnen we gelukkig rekenen op een breed netwerk van militanten uit alle deelsectoren. Met vereende krachten nemen we het op voor alle werknemers, in alle functies en in alle beroepsgroepen. Stuk voor stuk hebben ze hun specifieke en waardevolle plaats in het geheel van zorg, welzijn en cultuur. De overheid moet niet proberen om een spelletje ‘verdeel en heers’ met ons te spelen.”
Hebben jullie plannen om actie te voeren?
Mark Selleslach: “We werken niet alleen aan een stevig inhoudelijk programma maar bedenken ook een plan van aanpak om resultaten te scoren. Maar dat plan van aanpak is veel meer dan alleen maar actievoeren. We willen de werknemers zo breed mogelijk informeren en betrekken om samen aan de kar te trekken en voor de hele sector op te komen. We zijn er vast van overtuigd dat het veel beter is om er samen iets aan te doen dan om stilletjes bij de pakken te blijven zitten.”
“Door de vele ervaringen uit het verleden weten we dat de overheid nooit zomaar vanzelf over de brug komt met een sociaal akkoord. Het kost de politiek blijkbaar altijd veel tijd en moeite om dat te doen. Een strijdbare opstelling is dan ook heel belangrijk. Om tot een sociaal akkoord te komen moet je eerst en vooral onderhandelen. Dat is wat we willen. Maar we moesten in de non-profit al dikwijls actievoeren, alleen al om de onderhandelingen met de overheid en de werkgevers te doen starten. Onderhandelingen moeten natuurlijk wel tot resultaten leiden. Als het niet anders kan, krijgt de overheid de acties die ze nodig heeft om tot een sociaal akkoord te komen.”
Hoe kijk je zelf naar het resultaat van de discussies?
Mark Selleslach: “De discussies waren heel verrijkend. Het is geweldig om vast te stellen dat de non-profitbeweging nog altijd springlevend is. Ook al staat de witte woede al bijna 30 jaar op de barricades. Deze beweging is ook voor de huidige noden een stem en een kanaal om er iets aan te doen. Op de jongste tweedaagse zagen we ook heel wat jongere en nieuwe militanten, iets wat heel belangrijk is. Ik ben apetrots op elke militant die erbij was. Deze mensen dragen zorg, welzijn en cultuur een warm hart toe.”
Kan je al iets vertellen over de inhoud van het nieuwe non-profitprogramma?
Mark Selleslach: “De kern van de zaak is dat we kwaliteitsvolle loopbanen willen voor alle werknemers in de non-profit. Lees: loopbanen die het voor werknemers mogelijk maken om op elke leeftijd en in elke levensfase goed te werken in de sector. Dat is een positief project dat we nu verder in detail moeten uitwerken. We willen bijvoorbeeld de werkdruk op vele punten verminderen en ervoor zorgen dat er overal een gegarandeerde personeelsbezetting is. Verder nemen we het zeker op voor deeltijdse werknemers die méér uren willen krijgen en voor jongeren die vaste contracten willen in plaats van langdurige tijdelijke statuten. We willen ook dat werk en privéleven beter op elkaar kunnen worden afgestemd. In bepaalde periodes hebben werknemers het moeilijker, ook daarvoor is een beleid nodig dat oplossingen mogelijk maakt.”
Is er wel geld voor een nieuw sociaal akkoord?
Mark Selleslach: “We zijn niet blind voor de huidige begrotingssituatie. De vraag hoe de overheid dit alles moet financieren kwam ook aan bod op onze tweedaagse. Van de overheid krijgen de mensen voortdurend hetzelfde refrein te horen: ‘Er is voor niets geld, alles en iedereen moet besparen, er is geen alternatief’. Wij vinden dat we perfect wat meer kritische vragen mogen stellen bij dat deuntje. De huidige regeringen maken politieke keuzes die bijlange niet alles en iedereen doen besparen. Grote vermogens worden vakkundig buiten schot gehouden. ‘Nu hard snoeien, dan zal je het later beter hebben’, nog zo’n refrein dat de bevolking de hele tijd moet aanhoren.”
“Volgens bepaalde politici moeten investeringen in zorg, welzijn en cultuur blijkbaar volledig afhankelijk zijn van de economische conjunctuur, of eraan ondergeschikt zijn. Je zal dan maar pech hebben om net in deze tijd bijvoorbeeld oud of ziek te zijn of andere ondersteuning nodig te hebben. Het is ook een beetje hypocriet. Toen het land er budgettair en economisch beter voor stond, hoorde je de omgekeerde redenering helemaal niet! Ze gingen toch inspelen op de groeiende zorgnoden en de vergrijzingskosten? Of hebben we dat slecht gehoord?”
Wat moet er dan gebeuren?
Mark Selleslach: “De realiteit is dat iedereen die van nabij met zorgnoden wordt geconfronteerd, de allerbeste zorg wil krijgen. Alle zorg die nodig is. Dat is de heel terechte verwachting als het je zelf overkomt. Op dat ogenblik geldt dat zelfs voor de politieke roepers die het hardste schreeuwden over besparingen en die altijd beweerden dat er ‘geen geld is’. Inderdaad: de vereiste zorg kwaliteitsvol organiseren kost geld. En dan? Daar is niets mis mee. Met een overheid die zorg en welzijn alleen maar beschouwt als een ‘kostenpost’ ziet het tijdperk van de broeksriem er niet goed uit. We moeten dat niet zomaar slikken. Moeten we dan maar meehollen met een beleid dat ons voorhoudt dat we in de zorg ‘meer met minder moeten doen’? Een beleid dat volhoudt dat alles in minder tijd en met minder volk moet gebeuren, ook al wordt de zorg zwaarder voor een groeiende groep mensen? Klinkt niet gezond als je het mij vraagt.”
Wat gebeurt er nu na de startdagen in de non-profit?
Mark Selleslach: “We zijn nu de inhoud en de aanpak van ons project voort aan het uitwerken. In de instellingen en sectoren gaan we nu aan de slag. Dat betekent veel informatie doorspelen, toelichting geven en discussiëren met de werknemers. Uiteraard zal ons project ook formeel op de tafel van de bevoegde bewindslieden worden gelegd. Met de vraag om van start te gaan met de onderhandelingen over een nieuw sociaal akkoord.”
Dit artikel verscheen eerder in Ons Recht, het maandblad van de LBC-NVK.