Donderdag 24 november 2016. De Witte Woede trekt door de straten van Brussel. Twintigduizend werknemers uit de zorg en de socioculturele sector eisen het behoud van de loopbaanregeling van de non-profit (ADV-dagen), meer personeel en kwaliteitsvolle sociale akkoorden. Eén van de demonstranten is Nele Nachtergaele, 27 jaar jong en kersvers lid van de LBC-NVK. Wij heten haar hartelijk welkom.
Dag Nele, wat doe je precies van werk?
NELE: “Ik ben verpleegkundige in Ten Dries. Dat is een voorziening voor kinderen met een motorische beperking in het Oost-Vlaamse Landegem. We hebben een school met type 4 onderwijs. Daar krijgen kinderen les die een motorische handicap hebben maar wel over een pak leermogelijkheden beschikken. Ze zitten bijvoorbeeld in een rolstoel. Ik werk op de medische dienst als verpleegkundige. Ik verzorg kinderen, maar regel ook de medische hulp die ze nodig hebben zoals dokters raadplegen, het opvolgen van medicatie en contact met de ouders onderhouden.”
Doe je je werk graag?
NELE: “Ja, ik doe het heel graag. Het is de job van mijn leven. Interessant werk, en ik voel me daar thuis. Het is een leuke voorziening met veel gemotiveerde mensen en een goede sfeer.”
Wat zou je veranderen aan je job of je werkplek?
NELE: “De werkdruk is zwaar voor alle personeelsleden, maar in het bijzonder voor de begeleiders in de leefgroepen. De ‘zorgzwaarte’ is de voorbije jaren toegenomen. De huidige infrastructuur is daar niet op
voorzien. Een hele hoop dingen die we nodig hebben om die gasten goed te verzorgen, zoals tilliften en aangepaste bad- en slaapkamers, zijn er onvoldoende. De directie doet wat ze kan, maar er zijn gewoon meer investeringen nodig vanuit de overheid. Je merkt dat de begeleiding onder een grote druk staat om iedere dag die verzorging op een goede manier te kunnen doen. Er is altijd tijd tekort. Dat weegt op het personeel, maar ook op de gasten.”
Gebrek aan centen
Hoe komt het dat bij jullie de zorgzwaarte is gestegen?
NELE: “Als gevolg van het M-decreet in het onderwijs zijn sommige leerlingen die wat meer aan kunnen naar het gewone onderwijs gegaan. De gasten die we nu binnenkrijgen zijn jongeren die dat niet kunnen. De organisatie, de personeelsbezetting en de structuur zijn daar niet op voorzien. Er zijn meer centen nodig, maar onze instelling krijgt er te weinig. Als je een nieuw bad nodig hebt, moet je pannenkoeken verkopen.
Maar het gaat eigenlijk om een basisbehoefte. Je moet toch geen wafelenbak organiseren telkens wanneer je iets noodzakelijks moet realiseren?”
Zie je de hoge werkdruk alleen bij de opvoeders of ook bij andere werknemers?
NELE: “Eigenlijk zit iedereen bij ons met veel werkdruk. Je ziet dat bij leerkrachten die alleen voor een klas staan waar heel veel begeleiding nodig is. De therapeuten hebben te weinig tijd. De fysieke werklast bij maatschappelijk werkers zal niet ongelooflijk groot zijn, maar ze nemen wel veel emotionele bagage mee naar huis. Ze worden bijvoorbeeld geconfronteerd met de problemen van een gezin dat een kind met een beperking heeft. Er zijn gezinnen die hun rekeningen niet kunnen betalen. Echt schrijnend. Ze zijn er zich ten volle van bewust dat besparingen in de sector iedereen zullen treffen.”
Bondgenoot aan je zijde
Waarom ben jij lid geworden van de vakbond?
NELE: “Het is belangrijk dat de werknemers worden vertegenwoordigd door de vakbond. Als er op het werk problemen zijn met contracten of met de baas, kan je dat bespreken met iemand. Het is goed dat die persoon dan aan jouw kant staat om op te komen voor je rechten. De vakbond is ook belangrijk voor het grotere plaatje. Ik vind het goed dat we stilstaan bij de vraag hoe werk er moet uitzien en wat onze rechten zijn.”
“Ik vind het ook belangrijk om als jongere lid te zijn van de vakbond. Een jonge werknemer in de zorgsector staat in een zwakke positie. Het is voor jongeren erg moeilijk om deftige arbeidscontracten te krijgen. Ik ken een aantal leeftijdsgenoten die een zieke werknemer vervangen. Ze hopen bijna dat die persoon ziek blijft, zodat ze niet werkloos worden. Dat is toch absurd. Ik vervang iemand die met zwangerschapsverlof
is, dus ik zou andere collega’s moeten aanmoedigen om kinderen te krijgen, dat is al iets plezanter. Maar ik ben niet zeker dat ik over een jaar nog een job zal hebben.”
“Als jongere is het moeilijk om je stem te laten horen, net omdat je maar kort in dienst bent. Als je niet weet of je volgende week of volgende maand nog werk hebt, verlies je voor een groot stuk je stem. Door lid te zijn van de vakbond ben je daarin gesteund.”
Hard geschrokken
Als nieuw lid ben je meteen mee gaan betogen met de Witte Woede. Waarom?
NELE: “In november heb ik voor de eerste keer in mijn leven gestaakt. Voordien durfde ik dat niet omdat ik telkens interimcontracten had. Ik heb het deze keer durven te vragen omdat ik heel hard geschrokken was van de besparingsmaatregelen van minister Maggie De Block (Volksgezondheid). Net omdat ik zo graag in de zorg werk, wil ik vechten voor onze rechten en voor de rechten van onze patiënten. Gelukkig hebben ze op mijn werk goed gereageerd. Onze directeur heeft openlijk zijn steun gegeven om te gaan staken. Mijn hoofdverpleegkundige is me zelfs een goeie stakingsdag komen wensen de dag voordien.”
“In de gehandicaptensector zullen er heel wat dingen veranderen terwijl we daar eigenlijk niet om vragen. Dan denk ik bijvoorbeeld aan privatiseringen. Zoiets vind ik heel zorgwekkend. We zullen onze ogen opentrekken als we goed beseffen wat er ons dan allemaal te wachten staat. Uit privérusthuizen hoor je soms schrijnende verhalen. Het zou niet mogen draaien om winst maken. Als je een privévoorziening voor gehandicapten wil uitbaten, doe je dat niet om goede zorg te geven, maar omdat je geld wil verdienen. Dat mogen we niet toestaan.”
De LBC-NVK wil werkbaar werk in de zorg voor mensen van alle leeftijden en dus niet alleen arbeidsduurverminderings of ADV-dagen voor 45-plussers. Een goed idee volgens jou?
NELE: “Ik ben verpleegkundige met hart en ziel maar weet wat het is om thuis te komen met rugpijn. Ook de emotionele betrokkenheid bij je werk is heel groot. Het is altijd een zware job, of je nu oud of jong bent. Oudere werknemers kunnen dikwijls iets minder aan. Het is belangrijk dat er dan een traject is waardoor mensen de job kunnen volhouden. Maar het is ook voor jongeren belangrijk dat het werk haalbaar is, dat je werkschema goed in elkaar zit en dat de werkdruk goed verdeeld is. We gaan immers nog lang moeten werken als het van onze regering afhangt.”
Dit artikel werd geschreven door Wouter Parmentier en verscheen eerder in Ons Recht, het ledenblad van de LBC-NVK