Vandaag werd het ‘getuigenissenboek residentiële ouderenzorg’ van de Vlaamse ombudsdienst voorgesteld in de coronacommissie van het Vlaams parlement. De sterke en persoonlijke getuigenissen tonen aan de hand van emotionele en beenharde verhalen wat 45 bewoners, familieleden en personeelsleden hebben meegemaakt tijdens de doortocht van COVID-19 in de voorbije 4 maanden.
De woonzorgcentra moesten de strijd aangaan met de pandemie met het al bestaande tekort aan mensen en middelen.
In bevragingen uit 2015 en 2017 van het ACV bij werknemers in de Vlaamse privé en openbare woonzorgcentra bleek dat er een groot personeelstekort is. In beide bevragingen gaf 80% van het zorgpersoneel aan dagelijks of wekelijks te weinig tijd te hebben om bewoners de zorg en aandacht te geven die ze nodig hebben. Ook uit de werkbaarheidsmonitor (Serv) van 2013, 2016 én 2019 blijkt de stijging van de al hoge werkdruk en de psycho-sociale en lichamelijke belasting van het personeel in woonzorgcentra. En elke krant of duidingsprogramma op televisie heeft in de voorbije jaren één of meerdere keren uitgebreid over de problemen in woonzorgcentra bericht.
Vingerwijzigingen en het zoeken van individuele verantwoordelijkheden zullen de (toekomstige) ouderen en hun familie en de tienduizenden personeelsleden in de woonzorg niet verder helpen.
Al enkele jaren wordt er door werknemersorganisaties, werkgevers, ouderenorganisaties en wetenschappers gevraagd naar een grote investering. Die moet zorgen dat er meer personeel aan de slag kan, dat er meer middelen voor een betaalbare en goede zorg zijn en voor betere loon- en arbeidsvoorwaarden. Telkens kon dit de voorbije jaren niet doorgaan omdat er geen geld voor voorzien was in de Vlaamse begroting. Ook de huidige regering heeft hiervoor bitter weinig voorzien.
Er is géén tijd meer te verliezen. ACV Puls en ACV openbare diensten vragen dat de Vlaamse regering middelen vrijmaakt voor een investeringsplan voor de woonzorg in Vlaanderen:
• meer personeel is een van de twee belangrijkste uitdagingen: naast meer verpleegkundigen en zorgkundigen vragen we al enkele jaren in te zetten op woonassistenten, psychologen, logistieke ondersteuning en animatoren. De overheid moet middelen voorzien voor een groei met 5000 werknemers.
• een verbeterde verloning voor alle werknemers in de woonzorg, zonder discriminaties met het personeel van bijvoorbeeld de ziekenhuissector.
• om het tekort op de arbeidsmarkt op te vangen zijn er vanaf september 2020 (veel) meer beschikbare plaatsen nodig voor “zij-instromers” (werknemers die een carrièreswitch naar de zorgsector willen maken).
• gezondere arbeidsomstandigheden, opleiding en een menselijkere balans tussen werk en privé. In het kader van de COVID-19-pandemie betekent dit bovendien op zeer korte termijn de zekerheid van strategische én lokale voorraden persoonlijk beschermingsmateriaal en testen.
Woensdag 8 juli start het overleg tussen de Regering, de vakbonden en de werkgevers voor een sociaal akkoord. De uitdagingen en de noden in de woonzorg en de andere zorg- en welzijnssectoren zijn meer dan ooit duidelijk. Het moet anders, het moet beter.
Olivier Remy, ACV Puls, sectorverantwoordelijke ouderenzorg