(Dit artikel verscheen eerst in Puls Magazine)
Ook jij zal moeten betalen voor het faillissement van commerciële woonzorgcentra, oftewel wzc’s. Dat is geen al te vrolijke boodschap, maar ze is helaas wel correct. Want steeds meer woonzorgcentra belanden in handen van privébedrijven. En wanneer het daar fout loopt, wordt de factuur betaald door de overheid. Door jij en ik dus.
We zagen het een paar jaar geleden nog in Frankrijk en recenter ook in België. In Frankrijk ging Orpea, een enorme speler op de woonzorgmarkt, ei zo na over kop. De groep werd uiteindelijk gered door de Franse staat , die diep in de buidel moest tasten, want Orpea is too big to fail. Als de keten over de kop gaat, betekent dat een sociaal drama dat veel erger is. Ook in België kwam dezelfde commerciële groep onlangs in de problemen. Een tiental woonzorgcentra moest de deuren sluiten, met pijnlijke gevolgen voor bewoners en personeel. Samen met de belastingbetalers zijn zij de dupe van de winsthonger van commerciële spelers.
Hogere dagprijzen, minder personeel
Dat het hen vooral om het geld te doen is, blijkt uit de cijfers. Zo werkt er in commerciële woonzorgcentra veel minder personeel dan in de non-profit. Cijfers van minister Crevits tonen aan dat in de commerciële wzc’s gemiddeld 0,38 personeelsleden per bewoner per dag beschikbaar zijn. In de openbare centra en de non-profit draait dat cijfer rond de 0,45. Een wezenlijk verschil dus. En dat is kras, want de dagprijs van een commercieel woonzorgcentrum is gemiddeld heel wat hoger dan de prijzen in de non-profit (69,90 tegenover 61,93 euro ). Dat maakt een verschil van gemiddeld 200 euro per maand. Het lijkt glashelder: commerciële wzc’s halen hun winst uit hogere dagprijzen en besparingen op personeel.
De commerciële groepen moeten immers geld in het laatje brengen. Hun aandeelhouders verwachten een mooi dividend. Zo boekte Orpea in 2020 3,4 miljard euro omzet en 411 miljoen euro winst. Armonea, de Belgische commerciële marktleider in de sector, boekte 0,5 miljard euro omzet en 40 miljoen euro winst. Winst maken op ouderenzorg is niet hoe wij het zien. ACV Puls zet mensen boven winsten, want zorg is geen koopwaar.
Wij willen garanties dat de subsidies integraal worden besteed aan zorg en personeel.
Transparantie
Op die nagel blijven we kloppen zolang het nodig is. De ouderenzorg worstelt met enorme problemen. Denk maar aan het personeelsgebrek. We dringen daarom aan op doortastende maatregelen, uit respect voor bewoners en personeel. Daarvoor is geld nodig, maar door de commercialisering dreigt dat geld in de zakken van aandeelhouders te belanden. Dat er over de geldstromen weinig duidelijkheid is, bleek onlangs uit een debat in De Afspraak op Canvas. Daarin ging Hannes Anaf van Vooruit in debat met de topman van VLOZO, de koepel van commerciële wzc’s. Uit dat gesprek bleek dat de Vlaamse regering jaarlijks 2,8 miljard euro subsidies uitkeert aan de wzc’s. Dat is heel veel geld. Maar het is compleet onduidelijk hoe dat geld door de commerciële spelers besteed wordt. Daar moet verandering in komen. Wij willen transparantie en garanties dat de subsidies integraal worden besteed aan zorg en personeel.
Subsidies dienen niet om aandeelhouders rijker te maken via welke weg dan ook. Vaak merken we dat openbare middelen voor zorg toch via achterpoortjes in de zakken van aandeelhouders belanden. Het spreekt voor zich dat geen enkele constructie die openbare middelen versluist naar de privé voor ons door de beugel kan. Subsidies dienen voor de zorg, niet om commerciële spelers te verrijken. Ouderen hebben recht op een waardig en betaalbaar leven. Het is niet aanvaardbaar dat ze hun hoofd moeten breken over hun financiële situatie of hoe ze hun rusthuis betaald moeten krijgen. En al zeker niet omdat de middelen die de overheid daarvoor inzet, niet terecht komen bij de zorg waarvoor ze bedoeld zijn.
Lees meer in een open brief die die ACV Puls, samen met andere verantwoordelijken in de woonzorgsector, publiceerde op www.wittewoede.be of rechtstreeks op https://shorturl.at/aEHJ0.