Op maandag 13 mei voerden we samen met de kinderopvangzaak, een collectief van een twintigtal organisaties, actie voor het afschaffen van de voorrangsregels in de kinderopvang. Want iedereen heeft evenveel recht op een plekje in de kinderopvang. Hun eisen, die breder zijn dan de voorrangsregels alleen, sluiten nauw aan bij de open brief van de Zorgcoalitie (die je hier kan ondertekenen).
In aanloop van de verkiezingen legde N-VA zo maar even een besparingsplan van 21 miljard euro op tafel waarvan de helft in de sociale zekerheid en het gros daarvan – 4,5 miljard! – in de gezondheidszorg (zie o.a. https://www.knack.be/nieuws/belgie/politiek/n-va-wil-besparen-op-uitkeri...). Volgens expert Wim Van Lancker zal zo de armoede opnieuw stijgen (https://www.knack.be/nieuws/belgie/politiek/expert-wim-van-lancker-met-d...). ‘Het lijkt wel een omgekeerde klassenoorlog’, merkte Marc Reynebeau op in een krant. (dS 8/5).
Maar ook zonder bezuinigingen alom zitten we al in een zorgcrisis. Er gaat geen week voorbij of een nieuwe noodkreet uit de zorg bereikt de media. Artsen die ons voor een ‘zorginfarct’ waarschuwen. Hulpvragers die uitzichtloos op een wachtlijst staan. Werkgeverfederaties die aan de alarmbel trekken. Vakbonden en middenveld die acties voeren en onderbouwde nota’s neerleggen op kabinetten over de onhoudbare werkdruk, over de helse shiften, de uitstroom, de uitval. ‘Je sais bien, mais quand même’?, beste beleidsmakers?
Zorgwerkers zijn ook hardwerkende Vlamingen
De komende verkiezingen zouden daarom net een nieuw tijdperk moeten inluiden waarin we de fundamenten leggen voor een samenleving die de hardwerkende zorghelden echt waardeert en erkent. Want zonder zorg, geen welvaart. Zonder zorg komt alles tot stilstand: van een kinderopvang die werken mogelijk maakt tot revalidatie na een auto-ongeval, van huishoudelijke hulp om werk en privé te combineren tot een menselijke en kwalitatieve behandeling bij ziekte. Rechtse politici lijken te vergeten dat zorgwerk de drijvende kracht is van onze samenleving. Zorgwerk houdt alles draaiende: het heelt wie ziek is, helpt wie noden heeft, ondersteunt wie niet alleen verder kan of uitgeblust geraakte. De zorg vangt op wat elders fout loopt. Het is onze geluksbuffer, waar alles samenstroomt. Wie de zorg verzwakt, start een domino-effect van malaise. Weg, welzijn!
Maar liefst 60% van al het werk dat in België wordt verzet, is bovendien onbetaald. Onbetaald zorgwerk is daarmee een van de grootste economische sectoren. Toch wordt aan dit zorgwerk weinig status, macht of inkomen toegekend. Vrouwen besteden gemiddeld 9,5 uur per week méér tijd aan zorgtaken dan mannen. Nog pijnlijker is dat het juist meer kwetsbare vrouwen zijn die vaak meer zorg verlenen en noodgedwongen in de zorgberoepen met de laagste lonen werken. Vrouwen met een korte scholing, met een migratieachtergrond: zorgwerk is dus niet alleen vooral vrouwelijk maar ook gekleurd. Gaan we met een besparingsplan het welbevinden van onze medemens nu echt verwaarlozen voor de extra winst van enkelen? Door te besparen op zorg, viseren we nog meer wie sociaal kwetsbaar is.
Een warme afspraak met de geschiedenis
Als brede Zorgcoalitie van vrouwenorganisaties, middenveld en vakbonden roepen we toekomstige beleidsmakers daarom op om werk te maken van een masterplan voor de zorg. Erkenning, waardering, correcte financiering en gelijke verdeling van zowel betaalde als onbetaalde zorgarbeid moet daarbij het uitgangspunt zijn. En daar is weldegelijk een groot democratisch draagvlak voor.
Verzwak de zorg niet, versterken ze. Dat levert overduidelijke maatschappelijke winst op. Een gelijke verdeling van zorgtaken binnen gezinnen en op de werkvloer zorgt er tevens voor dat vrouwen evenwaardig kunnen participeren aan het beroepsleven. Zo kunnen ze ook meer sociale rechten opbouwen. Zo verkleinen we de loon- en pensioenkloof.
En wat die obsessie met begrotingscijfers betreft? Een overheid moet juist investeren in de toekomst, aan welvaartscreatie doen. Zo’n beleid is niet ‘spilziek’, maar zorgt voor maatschappelijke vooruitgang. Met uitgaven die zichzelf ruim terugverdienen. Zeker in de zorg is dat zo. Die maatschappelijke meeropbrengst voor vele generaties door onze vingers laten glippen om toch maar voor een begrotingsevenwicht te kiezen, getuigt simpelweg van slecht bestuur.
Een overheid mag je niet met een gezin vergelijken, met de begroting als een huishoudboekje waarbij je moet ‘sparen voor de toekomst’. Want een overheid kan haar beleid, onze economie en ons maatschappelijk samenzijn aansturen en aanzwengelen. Of net afknijpen. Neoliberale begrotingsdogma’s zijn daarom helemaal geen zaak van realisme. Vele experts gaven het al aan, zelfs het IMF erkent het: een zuinigheidsbeleid is als een medicijn dat de patiënt dood. Van het Globale Zuiden tot Europa: studies tonen hoe dan de ongelijkheid piekt, de groei dempt en de schulden stijgen. Alleen extreemrechts heeft baat bij zo’n beleid. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
De Zorgcoalitie bestaat uit Furia, Femma, Fairwork, WSM, Netwerk Tegen Armoede, Levl, Ella vzw, het feministisch platform ter ondersteuning van kinderopvang, Vrouwenraad, Rebelle vzw, ZIJkant, Sophia, collectief 8 maars, Crisiskabinet / Kind & Gezien, ACV, ABVV en ACLVB.