Zorgnet-Icuro ziet mantelzorg als een belangrijk deel van de oplossing voor het personeelstekort in de zorg. Als ACV Puls zijn wij het daar niet mee eens. Mantelzorgers spelen een belangrijke rol, maar hun inzet kan de structurele problemen in de ouderenzorg niet oplossen.
Liefdevol, maar niet onbeperkt
Mantelzorgers geven met veel liefde zorg aan hun partner, ouder of familielid. Maar mantelzorg werkt enkel op twee voorwaarden: het moet vrijwillig zijn, én haalbaar. Het mag nooit een alternatief worden voor (een tekort aan) professionele zorg.
Vandaag heeft 80% van de bewoners in woonzorgcentra intensieve zorg nodig. Ze belanden er vaker wanneer families het niet meer gebolwerkt krijgen, en er net vraag is naar professionele zorg door daarvoor opgeleid personeel. Verwachten dat mantelzorgers daar een deel van gaan uitmaken, zet volgens ons alleen de deur open naar het hen inzetten als gratis werkkrachten. Wat dat betreft, is onze lijn duidelijk: niet met ons.
Bovendien kan een impliciete druk ontstaan op mantelzorgers wiens familielid naar een woonzorgcentrum moet verhuizen, maar waaraan dan een “voorwaarde” wordt gekoppeld dat de die ook (een deel van) de zorg in het woonzorgcentrum zal moeten blijven doen. Dat kan nooit de bedoeling zijn.
Geen oplossing voor tekorten
Het idee dat mantelzorg de gaten in de zorgsector kan vullen, schuift de verantwoordelijkheid van de overheid door naar individuen. Wat wél kan is mantelzorgers toelaten die daar zelf naar vragen, maar we mogen ze niet bombarderen tot goedkope werkkrachten. De impact van langdurige zorg op hun gezondheid, financiën en werk is enorm. Ze hebben vaker zelf steun nodig, geen extra werk.
De echte oplossing?
Die ligt bij de overheid. Die moet investeren in de zorg, niet alleen om de torenhoge personeelstekorten weg te werken, maar ook om een ouderenzorg in te richten met tevreden personeel dat op tijd rust kan nemen als dat nodig is.
Wat moet er gebeuren?
- Ondersteun mantelzorgers: Geef hen flexibele verlofregelingen, financiële steun en mentale hulp.
- Investeer in professionals: Meer zorgmedewerkers en een goed gefinancierd systeem zijn onmisbaar.
Begrijp ons niet verkeerd, mantelzorg is waardevol, maar het is geen wondermiddel. Mantelzorgers doen uit liefde iets extra’s, maar ze kunnen en mogen de gaten in een ondergefinancierd systeem niet vullen.
Het is goed dat Zorgnet-Icuro het debat opent. Maar de oplossing ligt niet in mantelzorgers overvragen. Het is aan de overheid om verantwoordelijkheid te nemen en een zorgsysteem te bouwen dat werkt voor iedereen. Zo krijgen zorgvragers de zorg die ze nodig hebben, zonder dat mantelzorgers zelf kopje-onder moeten gaan.