Bierbeek - Op 8 oktober kreeg de directie van het psychiatrisch centrum Sint-Kamillus bericht dat er een procedure wordt opgestart om de instelling volledig te beschermen als monument. Aanpassing van de huidige infrastructuur wordt daardoor onmogelijk. De instelling moet in haar oorspronkelijke staat bewaard blijven. Dat heeft verstrekkende gevolgen voor de verdere uitbouw van de kliniek, zelfs op korte termijn. Het is niet uitgesloten dat een deel van de activiteit in de nabije toekomst noodgedwongen moet worden stilgelegd. Een moderne en aangepaste infrastructuur is noodzakelijk om een erkenning als psychiatrisch ziekenhuis te behouden.
Het Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus werd tussen 1928 en 1932 opgericht door de Broeders van Liefde volgens het toen erg vooruitstrevende paviljoensysteem. Vandaag biedt Sint-Kamillus nog steeds plaats aan 350 patiënten, waaronder een belangrijk aantal geïnterneerden. In de loop der jaren werd het bestaande complex uitgebreid met nieuwbouwafdelingen, onder andere voor de doelgroep ouderenpsychiatrie.
Om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken, de zorgkwaliteit op hoog niveau te houden en om bestaande tekortkomingen van de oude gebouwen op te vangen, lanceerde de directie in 2002 een nieuw masterplan. Een aantal verouderde paviljoenen zouden worden afgebroken en vervangen worden door nieuwe complexen.
Monumenten en Landschappen kon zich daar moeilijk mee verzoenen omwille van de cultuurhistorische waarde van de oude gebouwen. Na intensief overleg met alle betrokkenen verklaarde het agentschap zich in 2006 akkoord met een tussenoplossing: volledige afbraak zou beperkt blijven tot 2 gebouwen. Bepaalde andere gebouwen zouden kunnen verbouwd worden. De verrassing en ontsteltenis was dan ook groot toen onlangs bleek dat de betrokken dienst in alle stilte een dossier had voorbereid tot bescherming van de gehele site.
Directie en medewerkers van Sint-Kamillus begrijpen niet waarom zo’n zware maatregel getroffen werd. ‘Vernieuwing in de toekomst is noodzakelijk voor onze patiënten, voor de kwaliteitszorg en voor het voortbestaan van onze huidige werking’, zo luidt het. Men wil geen museum voor psychiatrie, wel een functioneel werkend ziekenhuis. De belangrijkste kernen van het oude gedeelte zouden hoe dan ook bewaard blijven, uit respect voor de architectuur en het verleden.
Maar daarnaast gaat het om mensen en is er vooral goede zorg nodig in een aangepaste setting. Men begrijpt niet dat de bevoegde minister Geert Bourgeois géén rekening heeft gehouden met deze inhoudelijke gevolgen en dat één agentschap over het voortbestaan van een ziekenhuis kan beslissen.
Inmiddels worden samen met de vakbonden diverse acties op touw gezet om alsnog tot een aanvaardbare oplossing te komen. Er komt een formeel bezwaarschrift en een hernieuwde poging tot de dialoog met de betrokken diensten. Medewerkers verenigden zich spontaan in de actiegroep ’de Helaasheid der Gebouwen’. In Sint-Kamillus werken 600 mensen.
Ingezonden door Bart schepers en Guy Lorent