Midden mei keurde de Vlaamse regering een conceptnota van Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, goed. In die nota wordt een nieuw systeem van financiering in de sector van de gehandicaptenzorg ingevoerd.
Nu worden de voorzieningen gesubsidieerd op basis van het aanbod dat ze realiseren. Het nieuwe systeem maakt daarmee komaf. Voortaan worden niet de voorzieningen gesubsidieerd maar krijgen de personen met een handicap een budget waarmee ze zorg kunnen kopen.
Getrapte financiering
Trap 1: alle personen met een handicap krijgen een basisondersteuningsbudget. Dat is de eerste stap. Exacte cijfers zijn er nog niet maar er is sprake van bedragen tussen de 300 à 400 euro per persoon.
Trap 2: het budget uit trap 1 valt weg wanneer personen met een handicap behoefte hebben aan meer gespecialiseerde ondersteuning. Die krijgen ze dan via het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) dat de tweede stap zal organiseren.
Overheid moet investeren in zorg
De nieuwe manier van financieren moet door het anders aanwenden van de middelen een einde maken aan de wachtlijsten. De LBC-NVK verwacht dat die problematiek niet opgelost zal worden door gewoon de manier van financiering om te draaien.
De problematiek van de wachtlijsten kan alleen opgelost worden door het aanbod uit te breiden en te versterken. Niet alleen in de sector van de personen met een handicap maar ook in de andere sectoren. Want de minister wil naast de omgeving (gezin, familie, vrienden, …) ook andere sectoren (kinderopvang, gezinszorg, algemeen welzijnswerk, …) betrekken in de zorg en ondersteuning van personen met een handicap.
Basisondersteuningsbudget is geen oplossing voor alle personen met een handicap
De LBC-NVK heeft heel wat vragen bij de invoering van het basisondersteuningsbudget. Een klein deel van de personen met een handicap is zelfstandig genoeg om dat goed en correct in te zetten. Zij zijn effectief in staat om de regie over hun zorg in eigen handen te nemen.
Het is verkeerd om de situatie van die groep te willen toepassen op alle personen met een handicap. De ervaring van werknemers uit de sector is dat de grote meerderheid van de personen met een handicap gewoon geholpen wil worden en een plaats wenst in een voorziening waar alle professionele ondersteuning voorhanden is.
Hetzelfde geldt trouwens voor heel wat ouders en gezinsleden van personen met een handicap op wie in het nieuwe systeem voor de zorg en ondersteuning een groot beroep gedaan zal worden. Vaak voelen zij zich niet geroepen of zijn zij niet in staat om nog meer zorg en ondersteuning te bieden en zoeken zij dan ook vooral een plaats voor hun zoon of dochter, voor hun broer of zus. Het geven van een basisondersteuningsbudget is geen oplossing voor hun probleem.
Logica zoek
De LBC-NVK vindt het niet logisch dat bij het geven van zorg en ondersteuning door de omgeving van de persoon met een handicap rekening wordt gehouden met de sociale context (niet elk gezin is gelijk). Maar dat anderzijds aan elke persoon met een handicap, ongeacht de sociale context éénzelfde basisondersteuningsbudget wordt gegeven.
Wij vinden dat de financiering vooral voldoende moet zijn zodat elke persoon met een handicap voldoende en kwalitatieve zorg kan krijgen.
Werknemers vergeten
De LBC-NVK vindt het onbegrijpelijk dat er in de zestien pagina’s tellende conceptnota nergens sprake is van de duizenden werknemers die dag in dag uit zorg en ondersteuning bieden aan de personen met een handicap.
Kwalitatieve zorg kan enkel geboden worden door voldoende en goed geschoold personeel met goede loon- en arbeidsomstandigheden. Door het omdraaien van de financiering bestaat het risico dat een persoon met een handicap op zoek gaat naar de goedkoopste vorm van ondersteuning.
Dat daarbij de deur naar het binnenbrengen van commerce in de zorg minstens op een kier wordt gezet is zorgwekkend. De recente artikels in het laatste nieuws over huiveringwekkende wantoestanden in commerciële rusthuizen zou voldoende moeten zijn om ervoor te zorgen dat die deur potdicht blijft.
Fatiha Dahmani, sectorverantwoordelijke LBC-NVK